Suriye’nin kuzeydoğusundaki ABD birlikleri, Türkiye’nin düzenleyeceğini açıkladığı askeri operasyon öncesi bölgeden çekilmeye başladı.
ABD Başkanı Donald Trump, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Çizilen çerçeveyi aştığını düşünürsem, Türkiye’nin ekonomisini yerle bir ederim. Daha önce bunu yaptım!” dedi. Trump’ın tweeti sonrası Dolar/TL kuru 5,80’i aştı.
Trump açıklamasında, “Türkler, Avrupalılar ve diğerleriyle birlikte, yakalanan IŞİD savaşçılarına ve ailelerine göz kulak olmalılar. ABD, herhangi bir kişinin tahmin edebileceğinden çok daha fazlasını yaptı, IŞİD halifeliğinin yüzde 100’ünü ele geçirmek de buna dahil. Şimdi ABD’nin kendi topraklarını koruma zamanı. Şimdi bölgede diğerlerinin, ki bunların bazılarının refah seviyesi çok yüksek, topraklarını korumasının zamanı geldi. ABD ÇOK BÜYÜK!” ifadelerini kullandı.
Donald Trump Twitter hesabından daha önce yaptığı açıklamada ise ülkesinin Suriye’de IŞİD ile savaşmak için gerekenden daha uzun süre kaldığını söyledi. Trump, bundan sonra Suriye’deki durumla Türkiye, Avrupa, Suriye, İran, Irak, Rusya ve Kürtlerin ilgilenmeleri gerektiğini belirtti.
Trump; ABD’nin “IŞİD’i yüzde 100 yenilgiye uğrattığını” ancak özellikle Avrupa’dan gelen IŞİD militanlarını kıta ülkelerinin geri almak istemediğini kaydetti ve ülkesinin artık, ödediği yüksek bedele rağmen IŞİD militanlarını hapiste tutamayacağını vurguladı.
ABD Başkanı, “Kürtler bizimle savaştı ama bunun için para ve ekipman desteği aldılar. Türkiye ile on yıllardır savaşıyorlar. Ben bu savaşı 3 yıl boyunca geciktirmeye çalıştım ama artık bizim için, çoğu aşiret mücadeleleri olan sonu gelmeyen saçma savaşlardan geri çekilme ve askerlerimizi eve getirmenin vakti geldi” dedi.
ABD’de Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ülkesinin Suriye’nin kuzeydoğusudaki askerlerini çekmeye başlamasını kastederek, “Bu planın uygulanması halinde, kararın geri alınması çağrısı yapan bir tasarıyı Senato’ya sunacağız. Cumhuriyetçilerin de Demokratlarında da tasarıya güçlü bir şekilde destek vermelerini bekliyorum” dedi.
Açıklamasında “Basındaki haberler doğruysa felaket kapıda demektir” ifadelerini kullanan Graham, operasyonun Türkiye’nin ABD Kongresi’yle tüm ilişkilerini yok edeceği uyarısında bulundu.
SDG: ABD bizi sırtımızdan bıçakladı
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ise ABD’yi “taahhütlerini yerine getirmemekle” suçladı. SDG Sözcüsü Kino Gabriel, “ABD bizi sırtımızdan bıçakladı” dedi.
Ürdün’ün Al-Hadath Televizyonu’na konuşan Kino Gabriel, “ABD bize, Türkiye’nin bölgede askeri operasyonlar düzenlemesine izin vermeyeceği yolunda güvenceler vermişti” diye konuştu.
SDG’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada ise Türkiye’nin operasyonunun IŞİD’le savaşı olumsuz etkileyeceği uyarısı yapıldı, “Topraklarımızı ne pahasına olursa olsun savunacağız” denildi.
ABD ile varılan “güvenlik mekanizması” anlaşması gereği Tal Abyad-Serekaniye (Rasulayn) arasındaki askeri birliklerin geri çekildiğinin hatırlatıldığı açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Erdoğan’ın tehditleri ise güvenlik mekanizmasını ölüm mekanizmasına çevirmek, insanlarımızı yerlerinden etmek, istikrarlı ve güvenli bir bölgeyi çatışma ve süregiden bir savaş ortamına çevirmek amacını taşıyor.”
SDG ayrıca Türkiye’nin operasyonunun, çölde saklanan IŞİD liderlerinin geri dönmesine ve Suriye’de savaşının uzamasına neden olacağını iddia ederek Suriye’deki diğer güçlerden destek istedi.
Reuters haber ajansına konuşan üst düzey bir Türk yetkili ise Ankara’nın çok büyük olasılıkla operasyona başlamadan önce bölgedeki Amerikan askerlerinin tamamen çekilmesini bekleyeceğini söyledi.
Rusya: Suriye’nin toprak bütünlüğü korunmalı
Öte yandan, Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya olarak Suriye’nin toprak bütünlüğü konusunda Türkiye ile aynı pozisyonda olduklarını söyledi.
“Umarız Türk mevkidaşlarımız her koşulda bu pozisyonlarını korurlar” diyen Peskov, Suriye’de yasa dışı olarak bulunan yabancı savaşçıların ülkeyi terk etmesi gerektiğini belirtti.
AB: Askeri yollarla kalıcı çözüm olmaz
Avrupa Birliği (AB) ise bölgede kalıcı bir çözüme askeri yollarla ulaşılamayacağını vurguladı.
Konuyla ilgili konuşan bir AB sözcüsü, “Türkiye ve ABD’den gelen açıklamalar ışığında, Türkiye’nin meşru kaygılarını anlamakla birlikte, AB’nin en başından beri kalıcı bir çözüme askeri yollarla ulaşılamayacağını savunduğunu hatırlatmak isteriz” dedi.
BM: En kötü ihtimale hazırlanıyoruz
Birleşmiş Milletler (BM) ise örgütün Suriye’nin kuzeydoğusunda “en kötü ihtimale” hazırlandığını açıkladı.
BM Suriye İnsani Yardım Koordinatörü Panos Moumtzis, operasyonla ilgili olarak ortada hala yanıtlanmamış pek çok soru olduğunu söyledi.
Panos Moumtzis, BM’nin birçok kişinin evlerini terk etmek zorunda kalması ihtimaline karşılık bir acil durum planı olduğunu, gıda ve ilaç yardımına hazırlandıklarını belirtti.
Erdoğan: Bölgeden çekilme olayı başlamış vaziyette
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump, Pazar akşamı yaptıkları telefon görüşmesinde, Türkiye’nin Fırat’ın doğusundaki olası askeri operasyonu ile güvenli bölge oluşturulması konularını ele almıştı.
Erdoğan, Pazartesi günü Sırbistan ziyareti öncesi yaptığı açıklamasında, “Akşamki görüşmemizden sonra Sayın Başkan’ın ifade ettiği gibi bölgede çekilme olayı başlamış vaziyette. Bu yeni bir şey değil. Trump talimatını vermiş, çekilmeyi emretmişti. Fakat bu biraz gecikti” demişti.
Görüşme sonrası Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Erdoğan’ın ABD’nin ikili mutabakatın gerekliliklerini yerine getirmemesinden ötürü duyduğu rahatsızlığı Trump’a ilettiği belirtilmişti.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da Beyaz Saray ve Cumhurbaşkanlığı açıklamalarının ardından Twitter hesabında, “Türkiye’nin kimsenin toprağında gözü yoktur” mesajını paylaşmıştı.
ABD Başkanı Trump’ın daveti üzerine iki lider gelecek ay Washington’da bir görüşme yapmayı kararlaştırmıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumartesi günü yaptığı açıklamada, Fırat’ın doğusuna operasyon için “hazırlıkların tamamlandığını”, güvenli bölge oluşturulmasının “Suriyelilerin eve dönüşü için en makul ve insani yol” söylemişti. Erdoğan, “Bu bölgede 2 milyon kişiyi iskan etmeyi planlıyoruz” demişti.
Beyaz Saray: ABD, Türkiye’nin operasyonuna askeri destek vermeyecek
Beyaz Saray Sözcüsü Stephanie Grisham ise Pazar günü yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde uzun süredir planladığı operasyon için yakın zamanda harekete geçeceğini hatırlattı.
Stephanie Grisham, ABD’nin bu operasyona dahil olmayacağını askeri destek vermeyeceğini ve “IŞİD’i yenilgiye uğratan” Amerikan askerlerinin bölgeden çekileceğini belirtti.
Grisham ayrıca son iki yıldır bölgede yakalanmış tüm IŞİD militanlarından bundan böyle Türkiye’nin sorumlu olacağını vurgulayarak, “ABD, ülkenin vergi mükellefleri üzerinde büyük bir yük haline gelecek bu şahısları yıllarca tutmayacak” ifadelerini kullandı.